Άγιος Νικόλαος - Εγκλείστρα Αγίου Νικολάου Βαράσοβας

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / 26 January 2025 / 0 Comments

Άγιος Νικόλαος

Εγκλείστρα Αγίου Νικολάου Βαράσοβας

Το εντυπωσιακό βραχοσκεπές σπήλαιο Εγκλείστρα του Αγίου Νικολάου, σκαρφαλωμένο στη νοτιοανατολική πλευρά της Βαράσοβας είναι το « Άγιον Όρος» της Αιτωλίας, όπως είναι γνωστή στις βυζαντινές πηγές λόγω του μεγάλου αριθμού των μοναχών που ασκητεύουν στην περιοχή. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 80μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και εποπτεύει την είσοδο του Πατραϊκού κόλπου.

Το εντυπωσιακό βραχοσκεπές σπήλαιο Εγκλείστρα του Αγίου Νικολάου, σκαρφαλωμένο στη νοτιοανατολική πλευρά της Βαράσοβας γνωστής ως το «Άγιον Όρος» της Αιτωλίας λόγω του μεγάλου αριθμού των μοναχών που ασκήτευε στην περιοχή κατά τη βυζαντινή περίοδο, βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 80μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και εποπτεύει την είσοδο του Πατραϊκού κόλπου.

Η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε την ύπαρξη οργανωμένου μοναστηριακού συγκροτήματος φρουριακού χαρακτήρα, που φιλοξενούσε από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα μια μικρή αδελφότητα μοναχών. Επιβλητικό διώροφο κτίριο με κελιά έφραζε το άνοιγμα του σπηλαίου, ενώ μικρός σκεπαστός διάδρομος στο μέσον περίπου αυτού του κτιρίου (διαβατικό) αποτελούσε τη μοναδική πρόσβαση προς το εσωτερικό του σπηλαίου. Το μικρό Καθολικό είναι ουσιαστικά ένας μονόχωρος ναΐσκος με ημικυκλική αψίδα στην ανατολική πλευρά και πλακόστρωτη αυλή στα δυτικά. Περιμετρικά σχηματίζονται μικρότερα σπήλαια και κόγχες, όπου φιλοξενούνται τα υπόλοιπα προσκτίσματα: δεξαμενή νερού, Τράπεζα, Δοχείο, Εστία-Μαγειρείο και φούρνος.

Ωστόσο, η μοναδικότητα του μνημείου έγκειται στην ύπαρξη εγκλείστρας, ενός μικρού σπηλαίου μέσα σε εσοχή του βράχου 10 μέτρα ψηλότερα από το μεγάλο σπήλαιο, όπου ανέβαινε ο «έγκλειστος», μέσω μιας ξύλινης σκάλας, και παρέμενε για αρκετό διάστημα προκειμένου να αφοσιωθεί στην προσευχή ή τη συγγραφή κάποιου ασκητικού κειμένου. Χρησίμευε, επίσης, ως χώρος προστασίας των μοναχών και φύλαξης των πολύτιμων αντικειμένων του μοναστηριού σε περιπτώσεις αιφνίδιων πειρατικών επιδρομών.

Το σπήλαιο του Αγίου Νικολάου με την εγκλείστρα άκμασε ως λατρευτικό και ησυχαστικό κέντρο περίπου για δέκα αιώνες και αποτελεί σπάνιο μοναστηριακό συγκρότημα για τον ελλαδικό χώρο.

Η προσέγγιση στον ορμίσκο κάτω από το σπήλαιο γίνεται με πλοιάρια, που ξεκινούν από το λιμανάκι της Κάτω Βασιλικής και μετά ακολουθεί ανηφορική πεζοπορία 20′. Το θέαμα του σπηλαίου στην απότομη πλαγιά του βουνού με θέα τον Πατραϊκό κόλπο και το Ιόνιο πέλαγος είναι μοναδικό.